PA80SODS geactiveerd vanuit Vlissingen en Dishoek

Op 2 november begon voor ons het bevrijdingsweekend in Vlissingen. Zaterdag stonden we bij de bunker type 630 aan de Binnenhaven te Vlissingen. Naast de bunker was de bekende Enigma en bijbehoren opgesteld in een tent, en het special event station kreeg een plekje in de daarnaast gelegen loods van de stichting Behoud Hoogaars. We kregen een mooie tafel bij de deur zodat iedereen die binnen kwam ons meteen kon zien zitten. Een nadeel was dat we wel op de tocht zaten zo bij die grote open deuren.

Al snel hadden we alles weer opgebouwd. Het wordt inmiddels routine. Deze keer gebruikten we de End fed en de vertical van Wijnand PA3HFJ. Michel PE1PTS en Wijnand zorgden voor de opbouw van de antennes. Hiervoor werd zelfs een ladder tevoorschijn gehaald uit de loods waarmee de antenne hoog in de vlaggenmast bevestigd kon worden zodat de bezoekers niet tegen de draad aan zouden lopen.

Inrichting

Binnen verzorgden Karin PA2KM en Piet PA0CWF de inrichting van de tafels. Piet had zijn 19-set meegenomen om te gebruiken en er was nog een 2e 19-set aanwezig om over te vertellen evenals de Lancaster zender en ook nu weer de Walkie Talkies en de frequentie meter. Ook de 7 banners werden neergezet en er werd naar een mogelijkheid gezocht om deze dusdanig te bevestigen dat ze niet om zouden vallen door de wind. Dat is elke keer weer een uitdaging. Ook werd deze keer de kofferset van Wijnand en Karin neergezet. Oorspronkelijk bedoeld om hiermee op de 2 meter band verbindingen te gaan maken maar als snel bleek dat er op de 19-set in de 80 meter band niets te werken viel en besloten we met de Yaesu FT-991 van PA3HFJ op de andere HF banden te gaan werken.

Nou dat lukte wel. Karin PA2KM kroop achter de set. Zocht een leeg plekje op de 40 meter band en begon te roepen. Al heel snel was er een antwoord en dat ging met een mooie pile up zeker een half uur zo door.

Ondertussen waren Dan PA1FZH en Cor PE1PTQ een stukje verderop gereed met het inrichten van hun tent met de Enigma en alle daarbij horende informatie. Ook zij zijn inmiddels zeer ervaren in het opstellen van een en ander. Zij konden weer de nodige bezoekers uitleg geven over de werking van de versleutelmachine en de rol ervan in de Tweede Wereldoorlog. Eén van de bezoekers was Louis PA0LCE die ons vanuit Brabant met een visite kwam vereren. We hoeven hèm echter niets meer te vertellen over de Enigma.

Bijzonder was dat er drie leden van een re-enactmentgroep aanwezig waren die Duitse soldaten nabootsten. Een paar foto’s van deze figuranten achter de Enigma mochten natuurlijk niet ontbreken. Het is best bijzonder dat deze groep hier aanwezig was, vaak zie je de nodige Britse en Amerikaanse “militairen” bij zo’n evenement rondlopen maar het nabootsen van Duitse soldaten gebeurd niet zoveel.

Het was niet echt druk in de grote loods en bij de bunker maar er was de hele dag wel aanloop. Vele mensen kwamen de banners lezen en soms stelden mensen er een vraag over of sprak een van ons de mensen aan om meer informatie te geven. Alle crewleden zijn goed bezig geweest en voordat we het wisten was het 16:00 uur en begonnen om ons heen de mensen van de Hoogaars de boel op te ruimen wat voor ons een teken was om dat ook te gaan doen. Ook de spullen in de Enigma tent werden weer ingepakt en na een laatste blik in de bunker gingen we allen weer op huis aan. Er zijn deze dag in een paar pile-ups ruim 70 verbindingen gemaakt, allen in phone.

De volgende dag

Op zondag mochten we een uurtje later beginnen en ontmoetten Michel PE1PTS, Wijnand PA3HFJ, Jeroen PD3JDM en Karin PA2KM elkaar bij de Oranjemolen op de Oranjedijk in Vlissingen. De tent van de Watergeuzen was daar net opgebouwd voor ons. Een prachtig plekje aan de Westerschelde direct naast Uncle Beach, de plaats waar 80 jaar geleden de landing van de geallieerden had plaats gevonden, en regelmatig was er die dag een prachtig zonnetje te zien.

Zaterdag zaten Karin en Michel nog af en toe met een extra deken over de benen heen van de kou. Nu konden we juist een jas uittrekken. Zo lekker was het weer. Ook nu konden we weer veel verbindingen maken. Vandaag was de FD-4 van PI4ZWN aan de mast van de Landrover gehangen en de X-200 van Michel PE1PTS stond er bovenop.

De tent werd weer aangekleed met de Canadese en Schotse vlaggen en de banners. Het ophangen van de vlaggen leidde soms tot vragen van het publiek want waarom hing die Canadese vlag er dan toch. Een Belgische dame met familie in Canada ging meteen foto’s versturen en een Noorse dame die er ook naar vroeg vertelde dat haar (Noorse) vader in Westkapelle was geland en dat zij daarom met haar familie deze week naar Walcheren was gekomen om de herdenking bij te wonen en andere herdenkingsplaatsen en -momenten mee te maken.

Op zondag hebben we 113 verbindingen gemaakt op HF en VHF. Deze keer moesten we om 15:30u de knop al omdraaien omdat rond 16:00u de Scouts de tent weer zouden komen afbreken. In dat half uur was alles weer ingepakt en konden we moe maar voldaan na een weekend waarin wij onze hobby weer gepromoot hebben en samen herdacht hebben dat radio zo belangrijk is geweest voor de militaire communicatie en tussen de leden van het verzet en we hebben mensen ook aan het denken gezet over hoe belangrijk onze hobby nog steeds is.

Ondertussen in Dishoek

Deze zondag hadden PA3GEO, PE1PTQ en PA1FZH de eer om het Bunkercomplex Dishoek te activeren in CW. Ten slotte heeft ook dit complex een zeer belangrijke rol gespeeld in de Slag om de Schelde.

Nu hadden we al een goede relatie met John en Suzan, de beheerders van het bunkercomplex Dishoek, vanwege het zeer geslaagde weekend in april 2024 ter gelegenheid van het vijfenzeventig jarig bestaan van de NAVO. Een telefoontje was voldoende om die zondag aanwezig te mogen zijn. Nu kwam dat mooi uit want op zondag 3 november werd er ook een wandeltocht georganiseerd van Vlissingen naar Dishoek (en terug), dus bezoek was gegarandeerd.

Om 10:30u werden we al verwelkomd door John en Suzan met koffie en zelfgebakken appeltaart. De antenne opzetten was een fluitje van een cent; De end-fed antenne was zo uitgespannen, met de nieuwe Clark mast achterop de Landrover als midden-steunpunt. De zender en de Enigma vonden een mooi plaatsje naast de hospitaalbunker type 159, welke als eerste bunker van dit complex werd gebouwd in december 1942. De Engelse arts John O. Forfar hielp hier in november 1944 zijn Duitse collega om het leven van een soldaat te redden (zie https://www.bunkerverhalen.nl/verhaal/compleet/ voor dit verhaal).

Drie november 1944, dus exact 80 jaar geleden, was ook de dag dat de batterij Dishoek werd veroverd door de Britse commando’s. Hiermee verloren de Duitsers hun laatste kustbatterij aan de Westerschelde.

Was er al verteld dat de Enigma een belangrijke rol heeft gespeeld in de Slag om de Schelde? Voor diegenen die dat nog niet wisten, was er een M4 machine te bezichtigen waarbij we uiteraard een kleine uitleg konden geven over de werking maar ook over de belangrijke rol in de berichtgeving vanuit het Seekommando Südholland. Dit tezamen met de uitleg hoe de met Enigma versleutelde berichten vervolgens met behulp van morse (het volgende tafeltje waar Robert en Cor zaten) werd verzonden, gaf een mooi beeld van hoe het destijds is gegaan. Ook de banners met daarop de geschiedenis van de geheime zenders van de ordedienst in Grijpskerke en Middelburg trokken veel belangstelling; iedereen bleef even staan om de teksten en de originele berichten te bekijken.

Totaal 70 bezoekers zijn langs geweest en velen daarvan hebben de tijd genomen om even stil te staan bij hetgeen we te vertellen hadden. Hopelijk hebben we ook het deel (illegale) verbindingen goed onder de aandacht weten te brengen. In totaal maakten we 27 verbindingen in CW, met niet alleen het standaard 599 rapport maar konden we ook hier wat dieper ingaan op het feit waarom we PA80SODS in de lucht brachten.

Al met al weer een zeer geslaagde dag, net als al die andere activeringen, en we willen John en Suzan bij deze hartelijk danken voor hun gastvrijheid en de mogelijkheden die we kregen om het bunkercomplex Dishoek te activeren.

Dit verslag is geschreven door Karin PA2KM, Dan PA1FZH en Wijnand PA3HFJ. De foto’s van deze activiteiten zijn toegevoegd aan de PA80SODS Fotogalerij op de Regio44 Special Events website.