We vinden het de normaalste zaak van de wereld dat als we de radio of TV aanzetten we onmiddellijk kunnen genieten van mooie muziek of bijzondere beelden. Zonder er bij na te denken maken we dagelijks gebruik van deze “wonderen der techniek”, zonder ook te weten hoe die techniek eigenlijk in elkaar steekt.

Toch is er een groep mensen die van die techniek zijn of haar hobby heeft gemaakt: de radio-zendamateurs. De radiohobby kent vele facetten. Zo zijn er amateurs die niets liever doen dan de kortegolfbanden afspeuren naar bijzondere tegenstations, er zijn er die liever met de soldeerbout in de weer gaan om zelf een zender in elkaar te knutselen, en weer anderen knopen hun computer aan de zend-ontvanger en maken zo contact met gelijkgestemden.

In dit stukje laten wij je kennis maken met deze bijzondere hobby, en met de VRZA ZWN, een club van actieve radio-amateurs die gezamenlijk veel op radiogebied ondernemen. Als je na het lezen van deze introductie nog vragen hebt, dan helpen wij jou graag verder!

HERTZ EN MARCONI

Het is nu ruim 100 jaar geleden dat er voor het eerst werd geëxperimenteerd met wat later “radio” zou gaan heten. Namen als Hertz en Marconi komen naar boven als zijnde de pioniers op dit gebied. Marconi kreeg het in 1897 voor elkaar om draadloos telegrafieseinen over te brengen.

RADIO-AMATEURS

Spoedig na deze ontdekking gingen er in diverse landen groepjes met enthousiastelingen aan de slag om de mogelijkheden verder uit te bouwen. Dit waren in feite de eerste radio-amateurs!

Er werden afspraken gemaakt op welke golflengten (frequenties) de radio-amateurs hun experimenten mochten uitvoeren. De uitzendingen van de toen ontstane omroepstations vonden plaats in de “lange golf”, de “korte golfband” werd overgelaten aan de amateurs omdat men dacht dat deze toch niet echt bruikbaar waren. De radioamateurs toonden echter het tegendeel aan en heden ten dagen bevinden zich nog vele kortegolfstations in de ether, denk maar aan de bekende “BBC World Service“.

HEDEN EN TOEKOMST

Ook nu zijn er nog vele zendamateurs actief in Nederland en de rest van de wereld. Voor de èèn is het leggen van internationale contacten de grootste drijfveer, de ander is vooral bezig met de techniek achter de radiohobby. Want in deze tijd van satelliettelefoon en internet blijft het toch spannend om met slechts een simpele zendontvanger en een antenne contact te leggen met een collega-hobbyist uit Canada om maar eens iets te noemen. En er zijn overigens ook zendamateurs die zich bezig houden met satellieten….

Radio-Zendamateurisme: “the world at your fingertips.…”

De radiohobby en zijn vele facetten op een rij

Hieronder vind je een, overigens onvolledige, opsomming van de moge­lijk­heden die de zend­amateur heeft.

Telefonie en Telegrafie

Telefonie is de meest bekende manier om gegevens met elkaar uit te wisselen, n.l. met het “gesproken woord”. Telegrafie is het seinen via de morsesleutel, zoals ooit is ontwikkeld door Samuel Morse. Met het karakteristieke “puntjes/streepjes” schrift is zelfs onder zeer moeilijke omstandigheden nog een betrouwbare verbinding mogelijk.

DX-verbindingen

“DX” is het jargon voor het maken van verbindingen over lange afstand. Een groot aantal amateurs houdt zich bezig met het jagen op verre al dan niet zeldzame stations.

Mobiel, Portable en QRP

Mobiel werken wil zeggen het zenden vanuit een voer- of vaartuig en dus onafhankelijk van het lichtnet verbindingen met anderen kan maken. Men kan ook portable verbindingen maken, bijv. met een portofoon. Zo kan men bijv. een hoge locatie opzoeken om daardoor verdere contacten mogelijk te maken. En ook hierbij wordt dus geen 220 volt aansluiting gebruikt. De “QRP”-enthousiastelingen maken er een sport van om de verste verbindingen met zo’n laag mogelijk zendvermogen tot stand te brengen.

Digitale Modes

Tegenwoordig wordt door veel amateurs de computer ingezet voor de radiohobby. Een voorbeeld is Packet Radio waarvoor een wereldomvattend draadloos netwerk is aangelegd. Zo kan men berichten naar andere amateurs verzenden via “bulletin boards”, de laatste DX-nieuwtjes uit het “DX-cluster” halen of met anderen “chatten”. RTTY en het modernere AMTOR zijn vormen van telex via radio. SSTV ofwel “Slow Scan Television” en Fax worden gebruikt om plaatjes en foto’s over te brengen.

Maar ook hier staan de ontwikkelingen niet stil. Nieuwere digitale modes zoals PSK31, FT8 en WSPR stelt de radioamateur in staat om met weinig zendvermogen grote afstanden af te leggen.

Satellieten

Er bestaan diverse amateursatellieten waarmee men verbinding kan maken met collega-amateurs, en ook wordt de maan (EME) wel gebruikt als een soort “reflector”, evenals meteoren (Meteorscatter).

En dit is slechts een greep uit de mogelijkheden….

Alleen luisteren kan natuurlijk ook !

Niet iedereen heeft de behoefte om gelijk de microfoon of seinsleutel te hanteren om verbindingen te maken, of heeft de tijd om te studeren voor het zendexamen. Veel radiohobbyisten genieten juist van het luisteren naar verbindingen (“QSO’s” in het amateurjargon).

Weinig Nodig

Voor het luisteren naar zendamateurs is in principe weinig nodig: een goede ontvanger en een geschikte antenne, en men kan beginnen! Ontvangers, en we bedoelen dan vooral de kortegolfontvangers, zijn natuurlijk nieuw te koop in de speciaalzaken, maar men kan vaak voordelig een tweedehands exemplaar aanschaffen, bijv. in die zelfde speciaalzaken maar ook bij parti­culieren die hun ontvanger te koop aanbieden in de Delta Loep, het digitale informatie bulletin van de radioamateurs in onze regio.

Scanner

Als je een scanner hebt dan kun je daar ook zendamateurs op horen. Stem jouw scanner bijv. eens af op de frequentie 145.225 MHz, de “huisfrequentie” van de amateurs op Walcheren in de 2-meterband.

Techno Ronde

Op bovengenoemde frequentie is wekelijks op zondag om 21:00 uur de “Techno Ronde” te horen, met o.a. nieuws over de lokale radio-activiteiten maar ook worden hier technische onderwerpen op het gebied van radio aangesneden.

De VRZA is er dus ook voor de luisteramateurs!

Bekende radioamateurs uit het heden en verleden:

• DJ Adam Curry
• Ruimtevaarder André Kuipers
• Ruimtevaarder Wubbo Ockels
• Acteur Marlon Brando
• Gitarist Joe Walsh (The Eagles)
• Acteur Tim Allen (“Tim the Toolman”)
• Nieuwslezer Walter Cronkite
• Actrice Priscilla Presley
• Premier Rajiv Ghandi van India
• Koning Juan Carlos van Spanje
• Koning Hoessein van Jordanië
• Prins Albert van Monaco
• Koning Bhumibol Adulyadej van Thailand
• Sultan Qaboos bin Said al Said van Oman