Bouw Enigma-E begonnen

Zaterdag 6 januari was de eerste activiteit van het nieuwe jaar. Op de agenda staan het Open Radio Huis én aansluitend vanaf 16.00 uur de Nieuwjaarsreceptie van de VRZA afdeling Zuid West Nederland. Het zou aan de 2e Binnenhaven in Vlissingen een drukke maar erg gezellige dag worden.

Al om 08.30 uur lopen de conciërges (René PA3CKP en Michel PD4AVO) met tafels en stoelen te sjouwen. De koffie en thee krijgen al in een vroeg stadium de juiste aandacht aangezien er al om 09.00 uur zal worden gestart met het bouwen van de Enigma-E. Een dag eerder werden al extra haspels en verdeeldozen in de clubshack opgehangen zodat niemand last zal hebben van losliggende kabels en snoeren over de grond. Om beurten komen de deelnemers binnen: Dan PA1FZH die deze eerste Open Radio Huis mede organiseert als kartrekker van de Enigma-E; Karin PA2KM (en Wijnand PA3HFJ) die in de kerstvakantie al was begonnen met de bouw; Robert PA3GEO, Jonathan en iets later ook nog Edward en Theresia uit Gouda die een Enigma-E hadden gekocht tijdens de laatste lezing van PA1FZH. Michel, PE1PTS en René, PA3CKP hadden hun exemplaren al eerder gebouwd (en getest).

Eérst koffie (of thee)

Nadat iedereen een eerste bak koffie en thee heeft gekregen is er door Dan een korte uitleg van deze dag en waar we hier vandaag voor zijn. Doel is dat iedereen zijn of haar eigen Enigma-E gaat bouwen, daar waar nodig met hulp van de aanwezigen. Enkele deelnemers hadden al netjes de onderdelen gesorteerd én kunnen checken, dat scheelt enorm in tijd. Snel volgen verschillende soldeerstations en bijhorende hulpmiddelen zodat iedereen met zijn of haar eigen spulletjes aan de slag kan gaan.

Enigma-E bouwnummer 11

Twee andere amateurs komen vandaag ook langs met hun bouwwerk. Michel PE1PTS had in december zijn versie al een eind afgebouwd en was trots hoe zijn mede afdelingsleden én bezoekers hard bezig waren om eenzelfde resultaat te maken. Ook de 90-jarige Louis PA0LCE is vandaag vanuit Brabant voor een uitgebreid bezoek naar Vlissingen gekomen, waar hij in 1953 als 20-jarige dienstplichtige nog mensen moest weghouden van de boulevards tijdens de watersnoodramp. Hij heeft goede herinneringen aan Vlissingen en was daarom ook snel overgehaald om vandaag mee te maken. Louis heeft Enigma-E bouwkit nummer 11, hij was er in 2003 als een van de eerste bij om te gaan bouwen. Natuurlijk heeft hij zijn eigen exemplaar meegenomen naar Vlissingen om de aanwezigen ruim 20 jaar evolutie van de Enigma-E te laten zien. Als echte CW man, had Louis gekozen om de output niet alleen naar de LED’s te voeren maar tevens in morse te laten horen via een kleine buzzer.

Eerste exemplaar werkend opgeleverd

De groep aanwezigen hebben, onderbroken door de gezamenlijke lunch, ruim 6 uur kunnen werken aan het solderen van de eerste componenten, en eventuele vraagstukken kunnen neerleggen bij de organisatie. Eind van de middag is een groepsfoto gemaakt als herinnering van deze eerste samenkomst. Later deze maand zal de groep nogmaals bij elkaar komen, dan in kleiner comité, maar wel aan dezelfde soldeertafels. Dan kunnen bepaalde Enigma-E exemplaren worden getest, mochten deze al klaar zijn. Deze zaterdag kon al wél worden getest met de Enigma-E van Karin. Nadat de batterij uit een aanwezige meter was gesloopt, bleek hij bij de eerste poging al te werken. Een door Michel, PE1PTS opgesteld bericht werd meteen ontcijferd, even later gevolgd door het voorbeeld uit het boek. De volgende dag zag Karin ook kans om het opgestelde kerstbericht te kraken en een eigen boodschap terug te sturen.

De eerste batch van de nieuwe bouwpakketten (met de stalen behuizing) is al op maar Dan heeft nog net de hand weten te leggen op een paar exemplaren. Er is dus nog een mogelijkheid om er eentje te kopen zodat belangstellenden snel zelf aan de slag kunnen gaan. Men kan zich melden bij Dan PA1FZH. Eventuele belangstellenden die willen aanschuiven bij de vervolgsessie op zaterdag 27 januari 2024, kunnen zich ook bij hem aanmelden.

Behuizingen

Enigma-E’s zijn net als Landrovers; iedereen maakt er wat anders van en dat bleek ook op deze zaterdag. Als pionier had Louis, PA0LCE zijn model in de voormalige naaikist van de XYL gebouwd. PA1FZH bouwde de zijne in een door de XYL gevonden theekist (inmiddels voorzien van een stalen deksel), PE1PTS printte uiteraard een keurig op maat gemaakt 3D model. PA2KM was de eerste die gebruik maakte van de sinds kort bijgeleverde metalen behuizing die nog meer de werkelijkheid van een originele enigma benaderd.

UHR-box

Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog maakten de Duitsers nog een toevoeging op de Enigma; de zogenaamde UHR-box. In dit kastje worden de kabels van het steckerbrett nogmaals gecodeerd. Voor zover we weten, is dit alleen bij de Luftwaffe gebruikt. Door de bouwers van de Enigma-E is ook een bouwpakket van deze UHR-box uitgebracht en René PA3CKP, kocht er op de tentoonstelling “Geheime berichten” eentje. Vol trots kon hij, als eerste in Zeeland, het door hem gebouwde exemplaar, netjes ingebouwd in een houten doosje, laten zien.

Berichten

Een Enigma-E bouwen is hartstikke leuk; het geeft een voldoening als het werkt en je leert ook nog hoe en waarom hij werkt(te). Maar om hem daarna in een kast te laten staan, is zonde. Nu stuurde PA1FZH al meer dan 14 jaar iedere zomer en kerst een bericht naar een aantal Enigma bezitters (zowel echte Enigma als Enigma-E) maar nu het aantal Enigma-E’s in Zeeland sterk is gestegen (er zijn er nu 15 verkocht) leek het de aanwezigen wel leuk om vaker een bericht te kunnen opstellen en ontcijferen. Vandaar dat we het idee hebben opgevat om met enige regelmaat een bericht toe te sturen. Als iemand (die daar zin in heeft) in de maand waarop hij of zij jarig is, een bericht opstelt en verstuurd, dan heeft iedereen wat te ontcijferen en houdt je de vaardigheden. Uiteraard is het zeker niet verplicht om een bericht te maken en hoef je je ook niet verplicht te voelen om alle berichten te ontcijferen. Zie het als een vossenjacht; meedoen mag (en wordt hogelijk gewaardeerd) maar is niet verplicht. We gaan dit verder uitwerken, codeboeken voorzien en een uitleg geven over de juiste procedure. Stay tuned (om maar in vaktermen te blijven). Aanmelden kan bij Dan, PA1FZH.

Note: Zaterdag 2 maart 2024 is het eerstvolgende Open Radio Huis, dit i.v.m. de activatie op 3 februari van PA71ZRK in het watersnoodmuseum te Ouwerkerk en de PACC Contest (PI4WAL) gedurende het weekend van 10 en 11 februari in Vlissingen.

En natuurlijk zijn de foto’s weer in ons Fotoboek te bewonderen!