Verslagen

Radio gepromoot tijdens Koude Oorlog Weekend

In juni 2019 ontstond bij een groep enthousiaste vrijwilligers in samenwerking met de Stichting Cultureel Erfgoed Koude Oorlog het idee om de techniek en tactiek achter de Koude Oorlog meer bekendheid te geven. Tenslotte gebeurde er veel “onder onze neus”.

In de periode zomer 2019 tot en met januari 2022 is deze gedachte verder uitgewerkt en leidde tot het Koude Oorlog Weekend: meer dan 60 objecten uit de Koude Oorlog die opengesteld werden voor het publiek, met maar liefst 8 objecten in Zeeland.

Note: Niemand van ons had kunnen vermoeden wat er op 24 februari 2022 in Oekraïne zou gebeuren. We willen benadrukken dat het weekend op 22 en 23 oktober 2022 op geen enkele manier in verband stond met de situatie in Oekraïne; we willen graag laten zien wat er in Nederland gebeurde in de periode 1946 – 1991.

Michel PD4AVO ontvangt de bezoekers.
Binnen was het droog en warm

Bij binnenkomst was daar het warm welkom van Wijnand en Michel. Deze gastheren hebben de ruim 580 bezoekers voorzien van een welkompraatje en de folder met daarin een plattegrond van de locatie, de reden van het Koude Oorlog Weekend en de locaties van de verschillende stands en onderwerpen.

Na een korte introductie liepen de bezoekers rechtsaf door de gang naar de eerste grote ruimte waar het Oude Brandspuithuis uit Serooskerke een uitgebreide tentoonstelling had ingericht over de tijd van de bescherming Bevolking. De vrijwilligers Bert, Wim, Liesbeth en Jan vertelden daar het verhaal van de BB wat bij veel bezoekers nog best ‘vers in de oren’ klonk. Veel hadden zelf bij de BB gezeten of moesten aldaar broederdienst doen.

De route bracht de bezoekers vervolgens naar de ABC-dienst (Een speciaal onderdeel van de Bescherming Bevolking). Dit waren vrijwilligers die in geval van atoom-, biologische- of chemische ramp metingen konden doen en mensen konden ontsmetten, met een link naar de huidige meetploegen van brandweer Zeeland. Edwin kon vanuit zijn rol als Adviseur Gevaarlijke Stoffen (AGS) zowel de voormalige methode als de huidige procedures en protocollen anno 2022 vertellen.

Daarna was het woord aan Menno. Hij bracht het verhaal over Noodhospitalen/VIBO (volksgezondheid) in bijzondere omstandigheden uit de tijd van de Koude Oorlog (KO) als die van het heden zoals het Calamiteitenhospitaal in Utrecht. Veel afbeeldingen en spullen uit de KO (verzorgd door het Oude Brandspuithuis) hielpen Menno zijn verhaal te vertellen. Ook had hij spullen meegenomen uit de tijd van nu, waar vooral kinderen blij mee waren, zoals een plastic spuit.

Robert PA3GEO aan de CW-sleutel terwijl Maarten PD2R uitleg geeft.
Zendamateurs

Terugkomend in de gang van deze schuilkelder/commandobunker kon men kijken bij de zendamateurs van VERON en VRZA. Zij hadden vrijdag al enkele antennes op het dak geplaatst waarmee zaterdag en zondag vanuit het speciale zendstation PA60CUBA ruim 150 radioverbindingen over de gehele wereld werden gemaakt, in zowel morse (CW) als in spraak. Leuk was dat al vrij vroeg op zondagochtend Robert een verbinding in CW maakte met een ander zendstation uit Nieuw-Zeeland. Ook Maarten en Wijnand hebben verschillende verbindingen gemaakt, geholpen door Peter die hielp bij het loggen.

Een deur verder kon men kennismaken met Delta Radio Communicatie Ondersteuning (DRCO). Dit is een georganiseerde groep zendamateurs die voor de 13 Zeeuwse gemeenten en de veiligheidsregio Zeeland noodcommunicatie kunnen bieden bij bijvoorbeeld stroomuitval. René en Bram vertelden aan bezoekers met welke uitrusting leden van DRCO uitrukken, om snel en vakkundig een tijdelijk radionet op te zetten t.b.v. derden.Tegenover de DRCO-stand was een ruimte met een mooie uiteenzetting van de bouw evenals de geschiedenis van de brandweerkazerne Middelburg (bouw 1964). Deze was gelegen boven op de schuilkelder / commandobunker, nu in gebruik bij Erfgoed Zeeland. Aart was zelf beroepsbrandweerman, begonnen bij de jeugdbrandweer Middelburg. Met foto’s en krantenknipsels had hij een mooie tijdlijn gemaakt. Daarnaast liet hij in een collage de periode zien vanaf de eigen alarmcentrale in Middelburg (1964) via de alarm-
centrale Vlissingen (1992) en de meldkamer Middelburg (2003) naar het huidige Operationeel Centrum in Bergen op Zoom (2020). Helmen en pagers uit de oude tijd sierden de ruimte.

Bram PD1ABK geeft uitleg over DRCO.

Bezoekers vervolgden hun route naar de Enigma- en Crypto demonstratie. Dit was niet alleen populair bij bezoekers, ook de pers en media maakte uitgebreid verslag van de cryptomiddelen uit de tijd van de Koude Oorlog. Bart (kenner én eigenaar van veel crypto apparatuur) was zo enthousiast dat hij nauwelijks boven is geweest.

Om een nóg beter beeld mee te geven aan de bezoekers was een uitgebreide tijdlijn gemaakt door Cor, die zelf aanwezig was om deze tijdlijn te onderbouwen. Bezoekers konden op eigen tempo, verdeeld over het grote lokaal, beelden en bijhorende tekst bekijken. Cor stond niet alleen want Pieter Jan en Marcel konden de bezoekers tevens informeren over Crisis- en rampenbestrijding, toen en nu.

Oude brandweervoertuigen

Hierna konden bezoekers even zitten om een videopresentatie te bekijken van de bouw- en opening van de schuilkelder/commandobunker. Originele beelden uit 1964 met een kijkje in alle ruimtes hoe deze toen waren ingericht.

Na deze korte pauze kon men door naar Paul en Guy die bezoekers informeerden over het Korps Luchtwachtdienst (KLD), de Mijnenuitkijkdienst (MUD) en de IJssellinie. De KLD en MUD waren voor veel bezoekers onbekende diensten, alhoewel sommigen wel kennis hadden van de luchtwachttorens zoals in Eede, Koewacht en Nieuw-Namen. De IJssellinie lag letterlijk verder van ons vandaan maar was evengoed een onderwerp wat de bezoekers graag wilden aanhoren.

Een videofilm over de KLD, BB en het BB-museum in Overvoorde en de technische ruimte waren de laatste items die men beneden kon bezoeken. Eenmaal boven stonden enkele voertuigen t.b.v. noodcommunicatie (DRCO). Daarnaast stonden in de remise de oude brandweervoertuigen van de stichting Magirus 1931 uit Middelburg en de stichting Brandweerford 1937 uit Vlissingen. Zowel Carel als Wilco gaven bezoekers informatie over deze monumentale brandweerwagens. De laatste remise was ingericht als kantine waar de vrijwilligers bij Elna, Kim, Jolande en Anneliese konden lunchen en drinken. Bezoekers kregen er koffie en thee en/of konden het toilet bezoeken.

Bart weet alles over crypto communicatie.
Hulpverlening en Ontsmetting

Op zaterdag konden bezoekers zich laten voorlichten door Brandveilig Leven (brandweer). Leo gaf bezoekers informatie over rookmelders, branddekens, brandgevaarlijke situaties en hoe brand te voorkomen. Meerdere brandweerlieden van de posten Middelburg-Stromenweg, Middelburg-Torenweg, Heinkenszand en Westdorpe verzorgden een static-show met een gaspakdrager, een Ontsmettingscontainer, een Hulpverleningscontainer en een Tankautospuit. Dit alles gaf zaterdag de 400 bezoekers de gelegenheid te geven om kennis te maken met verschillende specialistische taken die zij vandaag de dag uitvoeren anno 2022 waar eerder gedurende de rondleiding in de schuilkelder/commandobunker deze taken vanuit de BB werden getoond.

Vraag- en antwoord

Het aantal bezoekers van 580 is uiteraard een mooi aantal, echter ging het de organisatie natuurlijk om het verhaal over te brengen aan de bezoekers. Was het op zaterdag met 400 best druk, toch lukte het de vertellers om het verhaal over te brengen aan de bezoekers. Op zondag was daar met 180 bezoekers nóg meer tijd en ruimte voor (vraag en antwoord).

Bezoekers kwamen van heinde en ver. Oud bewoners uit Middelburg kwamen van buiten de provincie een dagje naar Middelburg om de schuilkelder / commandobunker te bezoeken. Maar ook oud BB’ers, ouders met kinderen, oud-brandweerlieden van de kazerne bovengronds, maar ook spontane bezoekers die voor- of na het winkelen waren getriggerd door de verschillende vlaggen en borden die overal waren uitgestald.

Het Koude Oorlog Weekend (PA60CUBA) aan de Looierssingel in Middelburg was niet mogelijk zonder de medewerking van o.a. onderstaande vrijwilligers én organisaties, waarvoor dank!

  • Erfgoed Zeeland: Sem, Bennie, Saskia, Elma, Anne, Marjan en Wesley.
  • Radioamateurs: Peter, Wijnand, Robert, René, Bram, Menno, Maarten, Bart, Cor, Dan, Michel.
  • Koude Oorlog- en brandweerkundigen: Guy, Paul, Pieter Jan, Marcel, Aart en Edwin
  • Het Oude Brandspuithuis Serooskerke: Bert, Wim, Liesbeth en Jan.
  • Catering: Elna, Kim, Jolande en Anneliese.
  • Vanuit Brandweer Zeeland: o.a. Leo, Gert, Ad, Frank, Arian, Tanneke, Jeroen, Kevin, Dennis en Marcel
  • Stichting Magirus 1931 Middelburg: Carel
  • Stichting Brandweerford 1937 Vlissingen: Wilco
  • Stichting Cultureel Erfgoed Koude Oorlog: Pim en Rémon

Links:

Graag tot een volgende keer!
Dan de Bruijn & Michel Bleijenberg.

pd4avo

Michel heeft zich in het verleden op allerlei gebieden ingezet voor de afdeling, zowel in bestuursfuncties als bij de organisatie van activiteiten. Sinds 2020 is hij weer lid van het afdelingsbestuur, deze keer in de rol van secretaris.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *